لوله مانیسمان چیست
تعریف لوله
محصولاتی که بصورت تیوپ عرضه می شوند , عموماً تیوب یا « لوله» نامیده می شوند.تیوپ ها که کاربرد آن درمبدل ها،بویلرها ،قطعات ابزار دقیق و ماشین آلات است، توسط قطرخارجی و ضخامت جداره بر حسب یک هزارم اینچ یا «BWG» مشخص می گردند. در حالیکه لوله ها توسط ضخامت « قطر نامی لوله » و ضخامت بر حسب «Schedule Number » شناسائی می شوند.
البته در استانداردهای مختلف تقسیم بندی های متعددی در این زمینه صورت گرفته است , بدین دلیل در ابتدا به تشریح استانداردها می پردازیم .
**>
استانداردهایPiping
استانداردها و کدها برای سرویس های مختلف توسط موسسات استاندارد بین المللی تهیه و توزیع میگردد.این استانداردها شامل نحوه ساخت لوله،نحوه استفاده،طراحی،انشعاب،اتصال ،نحوه نصب و نحوه تست خطوط لوله می باشند.در تهیه این استانداردها در هنگام استفاده و « ایمنی » مهمترین مطلبی که مورد نظر بوده کارکرد است .این استانداردها بسته به شرایط از گذشته تا کنون تکمیل تر شده و در حال تغییر بوده اند.
انجمن های مختلف در زمینه Pipingاستانداردهائی ارائه کرده اند که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود :
American Society of Mechanical Engineers ASME
American Society for Testing and Materials ASTM
American National Standards Institute ANSI
American Water Works Association AWWA
American Petroleum Institute API
استانداردهای دیگری نیز در لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرند تا استانداردهای فوق را تکمیل نمایند ، از جمله این استانداردها می توان به موارد زیر اشاره نمود :
Plastic Pipe Institute PPI
American Welding Society AWS
Pipe Fabrication Institute PFI
Manufacturers Standardization Society of Valve and fitting Industry MMS
استاندارد «ASME» استانداردی است که عمومیت بیشتری دارد.
این استاندارد لوله کشی در کاربردهای گوناگون را تقسیم بندی و توضیح داده است :
Power Piping B31.1
Fuel Gas Piping B31.2
Chemical Plant And Petroleum Refinery Piping B31.3
Refrigeration Piping B31.5
Building Service Piping B31.9
لوله ها در کلاسهای متفاوت و بسته به کاربرد تولید و عرضه می شود.بطورکلی محصولات لوله به چند نوع اصلی تقسیم شده اند.
سایز لوله ها
سایز لوله ها بر حسب NPS ( Nominal Pipe Size) یا سایز نامی بیان لوله می شود .همچنین بر اساس استاندارد ASME در سه کلاس ضخامتی تولید می شود :
Double Extra Strong
Extra Strong ( XS)
standard (Std)
استاندارد ملی آمریکا دسته بندی دیگری کرده و ضخامت را بر حسب Schedule Number بیان می کند و مشخصات ابعادی لوله را بر حسب قطر خارجی و SCH را ارائه می کند. موسسه استاندارد نفت امریکا نیز استانداردی برای لوله ها ارائه داده است (API 5L) که نسبت به دیگر استانداردها ، لوله هائی با داده است سایزها و ضخامت جداره متنوعی معرفی نموده است.
اگر روش تولید لوله فرم دادن ورقها بصورت استوانه ای و جوش دادن دو لبه باشد ورق می گویند،ولی اگر با آنرا لوله درزدار می گویند، ولی اگر با استفاده از قالب تولید شوند آن را لوله بدون درز می نامند.
جنس لوله ها
جنس لوله ها با توجه به نوع سرویس و شرایط کارکرد تعیین می شود. و به همین دلیل لوله در جنس های مختلف تولید وعرضه می شود. پس ابتدا به بررسی انواع فولادها می پردازیم :
انواع فولادها:
کربن استیل : فولادی که عناصر آلیاژی آن کمتر از 1% وماکزیمم مقدار کربن آن 0.25 % باشد را فولاد کربن استیل می
نامند.در این میان نیز عددی بنام« کربن معادل » تعریف می شود که روشی جهت تمییز فولادهاست و به صورت زیر تعریف می شود:
CE=%C+%Mn/6+ (%Ni+%Cu)/15+ (%Cr+%Mo+%V)/5
و بر طبق این مشخصه، کربن معادل فولاد کربن استیل نباید بیشتر از 0.43 باشد.فولاد کربن استیل بر اساس عملیات
حرارتی که روی آن انجام می گیرد ( ریخته گری ، شکل دهی و...)به انواع مختلف تقسیم می گردد.
فولادKilled Carbon
نوعی کربن استیل است که روی آن عملیات اکسیژن زدائی صورت گرفته و اصطلاحاً آرام شده است.این عمل باعث افزایش مقاومت در دماهای پایین می شود.
فولاد Low Alloy
نوعی فولاد آلیاژی است که درصد عناصر آلیاژی آن پائین است.اصولااین عناصر باعث تقویت خواص فولاد ، از قبیل : کاهش ضریب انبساط ، مقاومت درفشارهای بالا ،افزابش مقاومت در برابر خوردگی و... می گردند.
• فولاد آلیاژی : اگر درصد عناصر آلیاژی در فولاد از یک حد خاصی بالا باشد، آنرا فولاد آلیاژی می نامند.افزودن نیکل باعث تغییر ساختمان کریستالی شده و شکل پذیری ، چقرمگی و قابلیت جوشکاری فولاد را افزایش می دهد.همچنین باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی محیطی می گردد.مولیبدن(Mo) باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی های حفره ای و شکافی (Crevice & Pitting)می شود. کربن و نیتروژن نیز مقاومت فولاد را افزایش می دهند.
چدن
ترکیبی از آهن و کربن که درصد کربن آن بالای 2.2است.عمده ترین نوع چدن ، چدن خاکستری است.از مزیت های آن می توان به پائین بودن نقطه ذوب و ریخته گری آسان اشاره نمود.جنس بدنه اکثر شیرآلات از چدن است.
لوله مانیسمان چیست؟
لوله های بدون درز (لوله مانیسمان ) به صورت اکسترودینگ توسط قالبهای مختلف تولید میشود. اصولا تولید لوله های بدون درز مستلزم فرایندی است که طی آن یک شمش فولادی تبدیل به لوله می گردد.لوله های مانیسمان از شمش های فولادی تولید میشوند آنها عموما با کشش و نورد شمش های گرد فولادی تولید می شوند.
البته تولید از مقاطع چهار گوش نیز امکان پذیر است اما باعث بالا رفتن هزینه تولید می گردد نکته جالب در باره روش تولید لوله مانیسمان این است که تولید از سایزهای بزرگتر به کوچکتر می باشد وسایزهای2/1و4/3و1اینچ معمولا” به روش سرد می باشد یعنی برای تولید سایز2/1اینچ ابتدا باید شمش 76 پس از حرارت سوراخ 2/1ایجاد می شود وپس از نورد وکشش درخط تولید لوله 4/1 1اینچ تولید شده وپس از آن باروش سرد لوله 4/1 1کشیده شده وپس از اسید کاری وطی چند مرحله کشش به سایز موردنظر2/1اینچ می رسند.
لوله مانیسمان یا (بدون درز) در برابر فشار بالا، دمای بالا، فشار مکانیکی و فرسایش میتوانند مقاومت کنند و در برنامه های کاربردی گسترده ای در زمینه های نفت و گاز، پالایشگاه، پتروشیمی، شیمیایی، کود، برق، خودرو، بلبرینگ، مکانیک و ساخت و ساز مورد استفاده قرار بگیرند.
علی الخصوص برای حمل و نقل گاز و مایع فشار بالا مورد توجه هستند و بهترین گزینه برای سیستم لوله کشی صنعتی و پالایشگاهی محسوب می شوند. این لوله ها بدون درز و نقص هندسی هستند و کل لوله دارای خواص یکسان و یکنواخت است.
این روش اولین بار توسط مهندسی آلمانی بنام مانیسمان بکاررفت و فقط در ایران به این نام خوانده می شود .
روش های متداول جهت تولید این لوله ها با توجه به ضخامت جداره و قطر آنها بکار میرود, که به قرار زیر میباشد :
تولید لوله بدون درز با اســتفاده از نورد مداوم و یکنواخت بر روى ســنبه براى تولید لوله بدون درز رده 40 با قطر “1/2 تا “8 اینچ
تولید لوله بدون درز رده 40 به روش میز کششــى (ارهارد) این فرایند براى قطرهاى”2 تا “8 اینچ
تولید لوله به روش نورد بر روى توپــى لغزان براى تولید لوله هاى بدون درز (مانیسمان) با قطر “5 تا “16 اینچ
اصولا وقتی نیاز به لوله ای با مقاومت بالا در مقابل فشار باشد لوله مانیسمان یا بدون درز استفاده می شود. لوله مانیسمان (لوله بدون درز) با قطر دیواره بیشتر کاربردی تر و مقرون به صرفه ترند و هر چه قطر دیواره کمتر باشد گرانترند. لوله مانیسمان (لوله بدون درز) معمولا از جنس فولاد و استنلس استیل هستند.
برای مشاهده اطلاعات بیشتر به صفحه لیست قیمت لوله مانیسمان مراجعه نمایید.